Οστεοπόρωση

Οστεοπόρωση

 Ένα σοβαρό πρόβλημα που απασχολεί τα μεγαλύτερα σε ηλικία άτομα είναι η οστεοπόρωση, που προκαλεί μεταξύ άλλων σοβαρά κατάγματα που συχνά οδηγούν σε περιορισμό της αυτονομίας και της ποιότητας ζωής, αρκετές δε φορές και στο θάνατο. Η οστεοπόρωση, σε συνδυασμό με τις πτώσεις που αποτελούν συχνό φαινόμενο στη μεγάλη ηλικία και οφείλονται σε διάφορους παράγοντες, ευθύνονται επιπλέον και για αυξημένες ανάγκες για ενδονοσοκομειακή νοσηλεία και χειρουργικές επεμβάσεις. 

 Η πρόληψη της οστεοπόρωσης αν και δεν περιορίζεται στα μεγαλύτερα σε ηλικία άτομα δεν παύει να αποτελεί σημαντικό μέτρο για τον περιορισμό των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τόσο οι ηλικιωμένοι όσο και οι οικείοι τους. Κατάλληλος προληπτικός έλεγχος και θεραπευτική αγωγή μπορεί να περιορίσουν σημαντικά τις επιπτώσεις. 

 Η οστεοπόρωση είναι μια προοδευτική συστηματική σκελετική νόσος που χαρακτηρίζεται από χαμηλή οστική μάζα και μικροαρχιτεκτονική επιδείνωση του οστίτη ιστού, με συνεπακόλουθη αύξηση στην ευθραυστότητα των οστών και επιδεκτικότητα σε κατάγματα. 

 Η πρόληψη όμως της οστεοπόρωσης είναι εφικτή και πρέπει να είναι ο πρωταρχικός στόχος κάθε συστήματος υγείας. Η πρόληψη της οστεοπόρωσης περιλαμβάνει την υγιεινή διατροφή, τη σωματική άσκηση, τη διατήρηση κανονικού σωματικού βάρους, την αποφυγή καπνίσματος και μεγάλης κατανάλωσης αλκοόλ. Κατάλληλος προληπτικός έλεγχος και θεραπευτική αγωγή είναι δυνατόν να περιορίσουν σημαντικά τις επιπτώσεις.

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΠΤΩΣΕΩΝ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ

 Ένα ασφαλέστερο οικιακό περιβάλλον, είναι δυνατόν να βοηθήσει ώστε να διατηρηθεί ένας ανεξάρτητος τρόπος ζωής. Μερικά απλά προληπτικά μέτρα διαμορφώνουν την κατοικία  και το γύρω περιβάλλον, ως έναν ασφαλέστερο χώρο διακίνησης και διαβίωσης.

Εξωτερικοί Χώροι  

 Τα μονοπάτια που βρίσκονται σε αυλές ή σε αλσύλλια, πρέπει να είναι συνεχόμενα, χωρίς ρήγματα και φθορές  στο τσιμέντο ή στις πλάκες επίστρωσης. 

 Να διατηρούνται τα μονοπάτια καθαρά, χωρίς υγρασία/μούχλα, να απομακρύνονται τα χόρτα ανάμεσα στις πλάκες και απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή όταν είναι βρεγμένα ( ιδίως από ποτιστικά συστήματα).

 Να αποθηκεύονται πάντοτε τα κηπουρικά εργαλεία σε  χώρο ασφαλή. Ιδιαίτερη φροντίδα να δίδεται στο τύλιγμα του λάστιχου ποτίσματος μετά τη χρήση του. Επικοινωνήστε με τον δήμο σας για να ενημερώσετε, σχετικά εάν υπάρχουν περιοχές που χρειάζονται καθαρισμό και συντήρηση στη γειτονιά σας.

Προτάσεις για τις σκάλες 

Προτείνεται:

• Η τοποθέτηση αισθητήρων κίνησης όπου υπάρχουν σκάλες μέσα κι έξω από την κατοικία, ώστε να ανάβει αυτόματα ο φωτισμός
• Η τοποθέτηση κουπαστής/χειρολιστήρων σε κάθε σκάλα μέσα κι έξω από την κατοικία, σε ύψος 90 εκ. και διάμετρο λαβής 3,5 εκ.. Κατά την κίνηση σε σκάλες το χέρι πρέπει να βρίσκεται πάντοτε  σε επαφή με την κουπαστή/χειρολιστήρα
• Η  τοποθέτηση έγχρωμη αντιολισθητικής ταινίας στα όρια των σκαλοπατιών
• Η τοποθέτηση ειδικού ηλεκτρικού συστήματος – καθίσματος, προς διευκόλυνση του χρήστη, σε περιπτώσεις ιδιαίτερων κινητικών δυσκολιών
• Η χρήση της σκάλας μόνο όταν φοριούνται υποδήματα
• Η άμεση  επισκευή φθαρμένων/κατεστραμμένων  σημείων της σκάλας.

 Η κίνηση στις σκάλες  να γίνεται πάντοτε αργά και σταθερά, χωρίς να μεταφέρονται  μεγάλα αντικείμενα που μειώνουν το οπτικό πεδίο. Όταν μεταφέρονται αγαθά και προϊόντα, να ανασηκώνεται ψηλά το πόδι σε κάθε σκαλοπάτι. 

Συμβουλές  για την κουζίνα  

•  Να τακτοποιούνται τα αντικείμενα  στην κουζίνα, έτσι ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμα, ιδίως για αυτά που χρησιμοποιούνται συχνά
• Να τοποθετούνται  περιστρεφόμενα ράφια σε γωνιακά ντουλάπια, για ευκολότερη πρόσβαση των αντικειμένων. Αν χρειαστεί να φτάσετε ένα αντικείμενο, να χρησιμοποιείται μικρή σκάλα και όχι σκαμνάκια ή καρέκλες. Να τοποθετείται αντιολισθητικός τάπητας / χαλάκι, μπροστά στο νεροχύτη.
• Να αποφεύγεται η χρήση καθαριστικών δαπέδου που προκαλούν ολισθηρότητα. Να καθαρίζονται άμεσα τα υγρά που χύνονται στο δάπεδο
• Να φοριούνται πάντοτε παπούτσια ή παντόφλες με αντιολισθητικούς πάτους και  μην περπατάτε με κάλτσες ή ξυπόλυτοι
• Να τοποθετούνται τα είδη καθαριότητας (σκούπα, σφουγγαρίστρα, κουβάς, κ.λ.π.), σε σημείο με εύκολη πρόσβαση
• Να χρησιμοποιούνται τραπεζάκια με ρόδες για ασφαλή μετακίνηση των αντικειμένων, ή του φαγητού
• Να αποφεύγονται οι ανοιχτές πόρτες σε συσκευές και ντουλάπες
• Να απομακρύνονται ή να καλύπτονται ή να τοποθετούνται σε ασφαλή σημείο, τα εκτεθειμένα καλώδια μικροσυσκευών από το πάτωμα
• Να τοποθετείται πρόσθετος φωτισμός στον πάγκο εργασίας. 

Γενικές οδηγίες  για το μπάνιο

• Να τοποθετείται  φωτισμός σε όλη τη διαδρομή μέχρι το μπάνιο και μέσα σε αυτό, ακόμη  και φως νυκτός
• Να κρατάτε κοντά σας το ασύρματο τηλέφωνο
• Να τοποθετείται ένα τηλέφωνο για περίπτωση ανάγκης.  Αν η πόρτα ανοίγει προς τα μέσα, αλλάξτε τη κατεύθυνση αυτής (Σε περίπτωση πτώσης, το σώμα θα εμποδίζει την είσοδο κάποιου για βοήθεια)
• Να τοποθετούνται   αντιολισθητικοί τάπητες / χαλάκια στο δάπεδο του μπάνιου. (Αν η διάταξη του χώρου το επιτρέπει να προτιμάται η τοποθέτηση ενός που να καλύπτει όλο το δάπεδο, παρά πολλά και μικρά)
• Να αποφεύγεται το λουτρό, όταν είστε μόνοι στο σπίτι.

Προτάσεις τη μπανιέρα

• Να τοποθετούνται λαβές ασφαλείας μέσα κι έξω από τη μπανιέρα και τη ντουζιέρα
• Να τοποθετούνται, το σαμπουάν, το αφρόλουτρο, το σφουγγάρι και η πετσέτα δίπλα στη μπανιέρα ή τη ντουζιέρα ή  σε ένα ειδικό ραφάκι στην άκρη αυτής
• Να τοποθετείται αντιολισθητικό ελαστικό πατάκι μέσα στη μπανιέρα ή τη ντουζιέρα
• Να αποφεύγεται η χρήση σαμπουάν και σαπουνιών με λάδι διότι αυξάνει την ολισθηρότητα
• Να τοποθετείται ειδικό κάθισμα μέσα στη μπανιέρα ή τη ντουζιέρα
• Να τοποθετείται κουρτίνα ή άλλο προστατευτικό στη μπανιέρα, προκειμένου να αποφευχθεί η  διαρροή νερών στο δάπεδο. Να αποφεύγεται το κλείσιμο των ματιών κατά τη διάρκεια του λουτρού (κίνδυνος ζάλης και αποπροσανατολισμού)

Συμβουλές για την τουαλέτα

Προτείνεται: Η τοποθέτηση  ανυψωτικού καθίσματος στην τουαλέτα( ιδίως σε περιπτώσεις καταγμάτων ισχύου ). Η τοποθέτηση λαβών ασφαλείας στα πλάγια της τουαλέτας. Η τοποθέτηση του χαρτιού υγείας και του κάδου απορριμμάτων σε τέτοια θέση, ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμα. 

Οδηγίες  για το νιπτήρα

Αν χρειαστεί  κάθισμα για την  ολοκλήρωση της προσωπικής υγιεινής, να δίδεται μικρή κλίση στον καθρέφτη. Να τοποθετούνται  λαβές ασφαλείας στα πλάγια του νιπτήρα. Να στερεώνονται οι πετσετοθήκες με προσοχή στον τοίχο. 

Συμβουλές για το υπνοδωμάτιο

• Να τοποθετείται ένα φωτιστικό στο κομοδίνο, ή  κρεμασμένο στον τοίχο πάνω από το κρεβάτι, ώστε να  ανάβει χωρίς να σηκωθείτε
• Να τοποθετείται στο κρεβάτι   κιγκλίδωμα, περίπου στο μισό μήκος αυτού, για τις περιπτώσεις που εκτιμάται ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος πτώσης
• Να προσαρμόζεται το ύψος του κρεβατιού  ανάλογα με τις ανάγκες . Σε περίπτωση αλλαγής κρεβατιού, προμηθευτείτε ένα με προσαρμοζόμενο ύψος
• Να αποφεύγεται η χρήση κλινοσκεπασμάτων που η υφή τους προκαλεί ολισθηρότητα
• Να απομακρύνονται  αντικείμενα από το δάπεδο που προκαλούν κίνδυνο για πτώση
• Να τοποθετούνται τα ρούχα στην ντουλάπα κατά τέτοιο τρόπο ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμα, για αποφυγή επικίνδυνων κινήσεων (τέντωμα χεριών, σκύψιμο,κ.λ.π.)
• Να τοποθετείται μία τηλεφωνική συσκευή στο κομοδίνο, για περίπτωση ανάγκης.

 Αν χρησιμοποιούνται  βοηθήματα βάδισης, αυτά να είναι κοντά στο κρεβάτι. Προτείνεται, να φοριούνται  πάντοτε σταθερές κλειστές παντόφλες ή παπούτσια. Πριν πάτε για ύπνο, να τοποθετούνται  τα είδη πρώτης ανάγκης – γυαλιά, νερό, φάρμακα – στο κομοδίνο, για να μη χρειαστεί να σηκώνεστε κατά τη διάρκεια της νύχτας.  Να διατηρείται ελεύθερη από έπιπλα η διαδρομή μέχρι το μπάνιο και να τοποθετείται ένα φως νυκτός. 

Ένδυση – Υπόδηση 

•  Κατά την ένδυση να είστε καθιστοί και να αποφεύγεται η στάση στο ένα πόδι
• Να αποφεύγονται ρούχα πολύ φαρδιά και μακριά,  τα ενδύματα να έχουν μεγάλα κουμπιά και να είναι  στο μπροστινό μέρος (προτιμότερα φερμουάρ ή Velcro)
• Να χρησιμοποιούνται  κατά περίπτωση βοηθήματα ένδυσης, (π.χ. ειδικό κόκαλο παπουτσιών με μακριά λαβή, κ.α.)
• Να αποφεύγεται η χρήση φαρδιών καλτσών, ή χαλαρών παντοφλών.

Γενικές συμβουλές 

•  Να αφαιρούνται τα γυαλιά ηλίου κατά τη μετάβαση από τους φωτεινούς σε σκοτεινούς (εσωτερικούς) χώρους, για να είναι εύκολη η προσαρμογή στο χώρο
• Κατά τη μετακίνηση με ανελκυστήρες, προσοχή να δίδεται, στο διαφορετικό επίπεδο του δαπέδου του θαλάμου, με το επίπεδο του ορόφου.

 Ιδιαίτερη προσοχή να δίδεται όταν τα ηλικιωμένα άτομα λαμβάνουν ορισμένες κατηγορίες φαρμάκων, διότι η δράση τους μπορεί να οδηγήσει σε πτώση(π.χ. αντιυπερτασικά, αντικαταθλιπτικά, ψυχοτρόπα, κ.α. και συμβουλευτείτε σχετικά  τον προσωπικό σας ιατρό). Όλα τα φάρμακα που μειώνουν την ικανότητα οδήγησης μηχανημάτων/οχημάτων μπορούν να οδηγήσουν σε πτώσεις. 

 Να τοποθετούνται ευκρινώς, αυτοκόλλητα με χρωματικές αντιθέσεις, σε υαλοπίνακες, σε θύρες και μπαλκονόπορτες. 

 Όταν τα ηλικιωμένα άτομα έχουν κατοικίδια ζώα, αυτά  να είναι μικρόσωμα και γενικώς να αποφεύγεται η κατοχή και φροντίδα μεγαλόσωμων κατοικιδίων.

Συμβουλές για εξωτερικούς χώρους και δραστηριότητες 

Χρήση Μέσων Μαζικής Μεταφοράς 

Συστήνεται: 

• Εάν είστε όρθιοι σε όχημα, πάντοτε  να συγκρατείστε από χειρολαβές ή στύλους
• Στην περίπτωση ατόμων με μειωμένη κινητικότητα,  να ενημερώνεται ο οδηγός, ώστε να μη ξεκινά το όχημα, πριν την επιβίβαση ή την αποβίβαση
• Κατά την αποβίβαση από το όχημα, προσοχή να δίδεται στις σχάρες των αποχετεύσεων, στα «εξογκώματα»  της ασφάλτου στην άκρη του δρόμου, κ.λ.π.

Πεζοδρόμια 

Συστήνεται, ιδιαίτερη προσοχή να δίδεται στα πεζοδρόμια όταν: 

1. Οι πλάκες ανασηκώνονται από τις ρίζες των δένδρων
2. Στάζουν διαρκώς νερά κλιματιστικών (ιδίως το καλοκαίρι)
3. Υπάρχουν σπασμένα καλύμματα φρεατίων ή ρολογιών
4. Λιπαντικά υγρά από παρκαρισμένα οχήματα
5. Υπολείμματα μετά από την απομάκρυνση στύλων, περιπτέρων και δέντρων
6. Παρκαρισμένα δίκυκλα (κίνδυνος πιασίματος  ρούχων στο τιμόνι
7. Κατά την βάδιση ή σε χρήση σκάλας τα χέρια πρέπει να  είναι ελεύθερα από αντικείμενα, για το ενδεχόμενο συγκράτησης ή ελεγχόμενης πτώση
8. Να γίνεται χρήση φακού κατά τις νυκτερινές ώρες.